Da li je entitet Republika Srpska osporiva kategorija ili konstanta?

Abstract

Od političara iz Republike Srpske stalno stižu poruke da je ona trajna kategorija. Činjenica je da je u Dejtonu parafiranjem Dejtonskog sporazuma 21. novembra i njegovim potpisivanjem 14. decembra 1995. godine u Parizu Republika Bosna i Hercegovina doživjela transformaciju u državu Bosnu i Hercegovinu sa dva entiteta. Nakon Dejtona dolazi do spoznaje o brojnim zločinima koje su učinili pripadnici vojske i policije Republike Srpske od kojih je najteži zločin genocida u Srebrenici koji je presuđen od najvećeg sudskog tijela na zemlji, Internacionalnog suda pravde u Hagu 26. februara 2007. godine. Nakon te presude ništa više ne može biti isto. Nije normalno da postoji ovakva presuda te da se kompletan vojni i politički vrh Republike Srpske procesuira u Hagu i kazni visokim kaznama za djela protiv čovječnosti a da entitet radi čijeg postojanja su učinjeni svi ti zločini ostane neupitan. Presudom za genocid treba i deinstalirati Republiku Srpsku koja je uzrok i posljedica genocida. Ni moral ni pravda ne mogu biti zadovoljeni ako bi Republika Srpska opstala. Ali, srećom, postoje pravne odredbe koje mogu deinstalirati ovu tvorevinu, a to je, prije svega, odredba člana 53. Bečke konvencije o pravu internacionalnih ugovora koja se odnosi na ugovore koji su suprotni normi općeg internacionalnog prava (ius cogens). U toj odredbi stoji da je svaki ugovor koji je u trenutku sklapanja suprotan imperativnoj normi općeg internacionalnog prava (ius cogens) ništav. U teoriji je nesporno prihvaćeno da ova norma uključuje zabranu genocida. Shodno tome, u striktnoj primjeni ove norme se nalazi mogućnost poništenja kako Dejtonskog sporazuma koji kao ugovor podliježe pravilima Bečke konvencije tako i ukidanja Republike Srpske kao tvorevine odgovorne za presuđeni genocid.