Evropski principi i organi uprave u Bosni i Hercegovini

Abstract

Bosna i Hercegovina, kao i ostale države jugoistočne Evrope koje se prijavljuju za članstvo u Evropskoj uniji (EU), mora izvršiti reformu svoje javne administracije odnosno organa uprave kako bi zadovoljila kriterije za pristup dogovorene u Kopenhagenu i Madridu. Većina područja vlade pokrivaju ili na njih utječe acquis communautaire (ukupno zakonodavstvo Evropske zajednice). U različitim domenima acquisa ciljevi i sadržaj reformi su prilično jasni. Dakle, zemlje koje se kandidiraju moraju prenijeti zakonodavstvo Evropske zajednice na domaći pravni poredak, zatim ga implementirati i provoditi. Vremenom je među demokratskim zemljama postignut opći konsenzus o ključnim komponentama dobre uprave. Ove komponente uključuju principe vladavine zakona –pouzdanost, predvidljivost, odgovornost i transparentnost, kao i tehničku i upravljačku sposobnost, organizacionu sposobnost i učešće građana. Uprkos nedostatku acquis communautairea, ovaj konsenzus je rezultirao principima za javnu administraciju koje su prihvatile države članice EU s različitim pravnim tradicijama i različitim sistemima upravljanja. Tokom postojanja EU ovi principi su više puta definirani i prečišćavani kroz odluke nacionalnih sudova, a potom i kroz pravosuđe Evropskog suda pravde. Prihvaćeni principi javne administracije među državama članicama EU sačinjavaju uvjete Evropskog administrativnog prostora. Zemlje koje se prijavljuju za prijem u EU, dakle i Bosna i Hercegovina, moraju voditi računa o ovim standardima pri izradi i razvoju svoje javne administracije. Iako Evropski administrativni prostor ne predstavlja nastavak acquis communautairea, on ipak može poslužiti kao urnek – model za reformu javne administracije u zemljama koje se kandidiraju. Nivo i obimu kojem zemlja kandidat prihvaća ove principe javne administracije i pridržava se standarda Evropskog administrativnog prostora ukazuje na sposobnost njene javne administracije da efikasno implementira acquis communautaire u skladu s kriterijima koje je Vijeće Evrope jasno istaklo u Kopenhagenu i Madridu. Kapaciteti javne uprave u Bosni i Hercegovini povećavali su se posljednjih dvanaest godina, a time je svaki nivo vlade postajao sposobniji za ispunjavanje svojih osnovnih odgovornosti. S vremenom su se povećavala i očekivanja građana. Osiguranje osnovne državne uprave nije više dovoljno; svi građani priželjkuju održiv ekonomski i društveni razvoj u okviru članstva u EU. U cilju ispunjavanja zahtjeva građana, kao i približavanja evropskim integracijama, javna uprava Bosne i Hercegovine mora proći kroz proces unapređenja i reforme na putu ka punom članstvu u EU. U tom kontekstu ovaj rad pokušava dati određene segmente odnosno dio premisa izaključaka u vezi s ovim državnopravnim reformiranjem Bosne i Hercegovine.