Genetičke pretpostavke konstrukcionističke epistemološke paradigme
Keywords:
epistemološki rez, promjena paradigme, singularitet i pluralitet, konstrukcionizam, adaptacija, asimilacija, akomodacija, action schemes, reflektirajuća apstrakcijaAbstract
Autor se u ovom radu bavi savremenom promjenom epistemološke paradigme i elementarnim pretpostavkama zasnivanja konstrukcionističke paradigme. Slijedom stavova Ernsta von Glasersfelda, u radu se analiziraju temeljne normativne i fiziološke odnosno genetičke pretpostavke ljudskog mišljenja kako ih interpretira Jean Piaget. Kognitivni razvoj je kretanje ka sve višim oblicima mentalne ravnoteže koja predstavlja progresivnu adaptaciju na stvarnost, a što je motivirano izvornim mentalnim potrebama rješavanja intelektualnih problema. Piaget prezentira spoznajnu shemu po kojoj problem predstavlja destabilizaciju prethodno postignute ravnoteže, a rješenje ponovo uspostavlja ravnotežu, ali sada na višem nivou, budući da to nije bilo moguće u prethodnim okolnostima. Mehanizam kojim se ovaj prijelaz dešava Piaget naziva reflektirajućom apstrakcijom.