Historiografija o Jevrejima u Bosni i Hercegovini

Abstract

Jevreji se nisu intenzivno bavili vlastitom prošlošću. Tek pojavom časopisa“La Alborada“ najavljuje se početak istraživanja historije Jevreja Bosne i Hercegovine. Nadrabin dr. Moric Levi objavio je 1911. godine knjigu na njemačkom jeziku “Sephardim in Bosnien“ u kojoj se koristio već istraženom građom koju je sakupio i obradio Zekky efendija, ali joj je dao sefardski smisao i zaokružio je na osmanski period. Značajan doprinos historiji Jevreja Bosne i Hercegovine dao je Jorjo Tadić u svojoj knjizi “Jevreji u Dubrovniku do polovine XVII stoljeća“. Jevrejska štampa je za buduće istraživače sačuvala vrijedne podatke, bez kojih danas ne bi bilo moguće napisati historiju Jevreja Bosne i Hercegovine. Poslijeratno razdobIje (1945–) stvara sasvim novu situaciju. U cilju ozbiljnog istraživanja i prikupljanja građe, prevođenja dokumenata sa staroturskog formirana je pri Jevrejskoj opštini u Sarajevu, čak i radna grupa u kojoj su bili vrhunski intelektualci. Najveći dio napisanih knjiga posvećen je istraživanju holokausta. 1984. godine održan je jedan naučni skup koji je obradio djelimično historiju i kulturu Jevreja BiH. Naučni skup nosio je naziv: stvaralaštvo Jevreja u kulturnoj baštini i razvoju Bosne i Hercegovine.